пешоянддор — [پيشاينددار] збш. дорои пешоянд, бо пешоянд: ибораи пешоянддор … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
аз — [از] пешоянд 1. сарчашмаи амалу ҳаракатро ифода мекунад; ранҷидан аз касе, тарсидан аз чизе… 2. ашёеро мефаҳмонад, ки дар иҷрои амал истифода мешавад ва саршавии амал ва объекти ҳаракат ба вай вобаста аст; дар ин маврид бештар бо феълҳои доштан,… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
алайҳи… — [عليه] а. пешоянд, кит. ба муқобили… бар алайҳи… бар хилофи…; бар муқобили…, зидди…, муқобили… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ба — [به] пешоянд 1. самти равона шудани амалро мефаҳмонад: ба боло, ба поён, ба хона; ба пеши… дар назди…, дар наздикии…: ба пеши бародараш рафт; ба сари… а) ба сӯи… ба тарафи…: ба сари ҷӯй рафт; б) ба болои…: офтоб ба сари девор афтод 2. нисбат… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
бидуни — [بدون] пешоянд бе, ғайр аз, аз ғайри…, ғайри…: бидуни ин, бидуни хато, бидуни шубҳа, бидуни ҳисоб … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
дар — I [در] асоси замони ҳозира аз даридан. дар در пешванд, ки бо мақсади ифодаи тобишҳои маъноӣ дар аввали баъзе феълҳо меояд: даркашидан, даргузаштан, даррабудан ва ғ. II [در] 1. табақи аз тахта, оҳан ва ғ. сохташуда барои пӯшондани даромадгоҳи хона … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
маа — [مع] а. кит., пешоянд бо, ҳамроҳи…, бо ҳамроҳии… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
мин — [من] а. кит. пешоянд ба маънои «аз»; дар калимаҳои мураккаб, ибора ва ҷумлаҳои арабӣ меояд: минҷумла аз ҷумла; минбаъд баъд аз ин; минҳайси аз ҷиҳати… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
пас — [پس] 1. ақиб, пушт, қафо; муқоб. пеш 2. сонӣ, баъд, баъд аз он; пас аз… баъди…, баъд аз…; пас аз он баъди он, баъд аз он; аз ин пас, пас аз ин баъд аз ин, минбаъд; як рӯз пас баъди як рӯз; пас андохтан (партофтан) иҷрои кореро ба қафо партофтан,… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
пасоянд — [پسايند] он чи баъд меояд; муқоб. пешоянд 2. збш. як қисми ҳиссаҳои ёварии нутқ, ки барои робитаи ҳиссаҳои мустақили нутқ хизмат мекунанд (мас., пасоянди ро, қатӣ ва ғ.) … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ